Z prac Rady Nadzorczej PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Opublikowane według Henryk Sikora · 28 Maj 2024
W siedzibie Spółki PKP Polskie Linie Kolejowe, na comiesięcznym posiedzeniu obradowała Rada Nadzorcza PLK. Poprzedziło je spotkanie Komitetu Audytu Rady Nadzorczej, który zajmował się głównie sprawozdaniami finansowymi Grupy Kapitałowej PLK za rok 2023 wypracowując rekomendacje ich przyjęcia przez Radę.
Sprawozdanie skonsolidowane Grupy PLK za rok 2023
Podstawową sprawą, którą zajmowała się Rada było omówienie i przyjęcie dokumentów związanych ze sprawozdawczością finansową Grupy Kapitałowej PLK (bardzo obszerna i złożona) za rok 2023.
PKP Polskie Linie Kolejowe wraz ze spółkami zależnymi tworzą Grupę Kapitałową PLK. W jej skład wchodzą następujące spółki: Dolkom Wrocław, PPM-T Gdańsk, PNUIK Kraków, DOM Poznań (PLK w tych spółkach posiada 100% udziałów) oraz Trakcja S.A. (PLK posiada ok. 80% akcji).
Ważnym punktem na początku obrad, było spotkanie z firmą audytorską, która zajmowała się badaniem sprawozdań Grupy. Wyraziła ona swoją rekomendację, uznając badane sprawozdania za przygotowane zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz oddające rzeczywistą sytuację. Rada Nadzorcza pozytywnie oceniła sprawozdanie z badania Grupy Kapitałowej PLK.
Najważniejszymi dokumentami, które uzyskały pozytywną ocenę Rady były:
- skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej PLK wykazujące wynik ujemny (przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej Grupy),
- sprawozdanie z działalności Grupy Kapitałowej PLK za rok 2023 (m.in. charakterystyka Grupy, sytuacja kapitałowa, działalność inwestycyjna, istotne zdarzenia w Grupie).
Zostało również przyjęte sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej PLK w 2023 r. uwzględniające sprawozdawczość skonsolidowaną Grupy PLK.
W głosowaniu tajnym przyjęto także absolutorium dla poszczególnych członków Zarządu z wykonywania przez nich obowiązków oraz rozpatrzono rozliczenie celów Zarządu za 2023 r.
Następnym etapem będzie rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdań przez Walne Zgromadzenie PLK (jest nim minister infrastruktury).
Trakcja S.A.
Trakcja S.A. jest jedną z największych spółek działających w sektorze budownictwa infrastrukturalnego oraz energetyki w Polsce. Jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Trakcja wraz z kilkoma spółkami (m.in. Kauno Tiltai, PRK 7 Nieruchomości, Biuro projektowe Torprojekt, Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowe DALBA, BTW, PEUiM) tworzy Grupę Trakcja.
Od połowy 2022 r. PLK objęła większość akcji (ok. 82%) spółki Trakcja. Spółka wykonuje szereg robót inwestycyjnych i jest jednym z największych wykonawców modernizacji linii kolejowych zarządzanych przez PLK (czwartym wg wysokości nakładów), a przez to ma istotny wpływ na terminową realizację planów inwestycyjnych. Dlatego Rada Nadzorcza zapoznała się z dostępnymi informacjami, dotyczącymi opublikowanych przez Trakcję raportami rocznymi za 2023 r.
Plan działalności na 2024 r.
Rada Nadzorcza przeanalizowała przygotowany przez Zarząd Plan działalności PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. na 2024 r. Rada po dyskusji zaopiniowała go pozytywnie. Ostateczne zatwierdzenie planu dokona Walne Zgromadzenie PLK. Na planie nałożona jest klauzula – „Tajemnica Przedsiębiorstwa”. Jego zapisy będą wielokrotnie stanowiły punkt odniesienia do wykonanych przychodów i kosztów w działalności operacyjnej Spółki.
Inwestycje
Rada Nadzorcza wykonując czynności nadzorcze zapoznała się z informacją Zarządu, w sprawie realizacji inwestycji, w pierwszych miesiącach 2024 r. Kluczową sprawą jest realizacja wieloletniego planu inwestycyjnego (Krajowy Program Kolejowy) i realizacja zadań inwestycyjnych z uwolnionych środków finansowych z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Z KPO realizowane mają być projekty: liniowe, stacyjne, punktowe, wąskie gardła, poprawa bezpieczeństwa na przejazdach i System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej (SDIP). Łącznie finansowanych ma być ok. 140 zadań w rozdziale na Centrum Realizacji Inwestycji (ok. 50 zadań) i zakłady linii kolejowych (ok. 90 zadań).
Spółka realizuje inwestycje, finansowane z różnych źródeł i w ramach programów rządowych, takich jak: program utrzymaniowy, Kolej+ i program przystankowy. W dwóch ostatnich programach zapowiadana jest jednak rewizja, co nie wyklucza zmian w zadaniach i ich wartościach.
Sytuacja finansowa
Rada zapoznała się z bieżącą sytuacją finansową PLK, w okresie od stycznia do marca 2024 r. Jest ona stabilna a przychody z działalności operacyjnej są realizowane zgodnie z projektem planu. Ważnym ich elementem są przychody od przewoźników kolejowych z udostępniania linii kolejowych. Są one niższe niż przewiduje plan (ok. 98% planu), co wynika z pracy eksploatacyjnej przewoźników towarowych i pasażerskich.
Po ubiegłorocznej recesji w przewozach towarowych początek br. pokazuje spadek pracy eksploatacyjnej i przychodów, szczególnie w PKP Cargo (ok. 88% planu, inni przewoźnicy ok. 101%).
Spółki zależne
Przedmiotem informacji Zarządu rozpatrywanej przez Radę były spółki zależne, tworzące Grupę Kapitałową PLK (Dolkom Wrocław, PPM-T Gdańsk, PNUIK Kraków, DOM Poznań).
Analizując pierwszy kwartał 2024 r. widać, że wyniki finansowe spółek zależnych były lepsze niż wynikało to z planów. Przychody spółek są uzyskiwane przede wszystkim z robót inwestycyjnych i utrzymaniowych a pierwsze miesiące roku generują większe koszty niż przychody, co odbija się na ich wynikach (wynik ujemny).
Wyraźnie widać tzw. sezonowość prac w budownictwie kolejowym. Wyniki ujemne w I kwartale są wkalkulowane w specyfikę spółek naprawczych (każdy następny miesiąc to wzrost ilości i wartości faktur przychodowych wpływających na poprawę wyników).
W prowadzonych analizach ważne są także wartości kontraktów, głównie inwestycyjnych na realizację robót, w następnych kilkunastu miesiącach (tzw. portfel zamówień).
Warto także przypomnieć o zadaniach spółek związanych z właściwym i terminowym wykorzystaniem środków finansowych, pochodzących z ich dokapitalizowania (środki budżetowe przekazane przez Ministerstwo Infrastruktury do PLK w 2021 r., a następnie do czterech spółek, na zakup maszyn do robót torowych np. podbijarek, pociągów sieciowych, palownic i budowy bądź rozbudowy hal do prowadzenia robót utrzymaniowo-naprawczych maszyn).
Bezpieczniej na liniach kolejowych
Rada Nadzorcza przyjęła informację o bezpieczeństwie w I kwartale 2024 r. na sieci PLK. Spółka dokłada wszelkich starań, w zakresie dbałości o bezpieczeństwo na zarządzanych liniach kolejowych.
Problemem niezależnym od Spółki, a pogarszającym statystyki, są wypadki polegające na potrąceniu osoby, podczas przechodzenia przez tory poza przejazdami – samobójstwa, których ilość wzrasta (w I kwartale br. ponad 60).
Wśród głównych przyczyn wypadków oprócz ww wymienionych, są: wypadki na przejazdach i przejściach, uszkodzenie lub zły stan techniczny pojazdu kolejowego, niewłaściwe ułożenie, niezabezpieczenie lub przedwczesne rozwiązanie drogi przebiegu i niewłaściwa obsługa urządzeń srk.
Opóźnienia pociągów
Kluczowym dla pasażera korzystającego z usług przewoźników kolejowych, jest cena biletu, komfort przejazdu i punktualność przyjazdu zgodnie z umową (rozkładem jazdy) do stacji docelowej. Przyczyny opóźnień pociągów pasażerskich bywają różne i najczęściej są one z winy PLK (zarządca infrastruktury) i przewoźników kolejowych.
Ten obszar działalności kolei był omawiany przez Radę na podstawie analizy opóźnień pociągów w I kwartale 2024 r. Wynika z niej, że główna przyczyna opóźnień jest z winy przewoźników kolejowych oraz czynników zewnętrznych (ok. 87% w stosunku do wszystkich opóźnień). Z ok. 13% opóźnień wynikających z winy PLK ponad 2% wynika z działalności inwestycyjnej wykonywanej przez Centrum Realizacji Inwestycji. Wyniki te pokazują w porównaniu do analogicznego okresu 2023 r., że udział przewoźników kolejowych w opóźnieniach w 2024 r. wzrósł o ok. 1,5%.
Opóźnienia pociągów, których przyczyną są prace inwestycyjne wynikają głównie z usterek, uszkodzeń kabli światłowodowych, wprowadzenia ograniczeń prędkości i awarii sieci trakcyjnej.
Z powodu opóźnień pociągów z winy PLK, Spółka ponosi koszty wynikające z wypłat rekompensat przewoźnikom kolejowym. Koszty opóźnień z winy zakładów linii kolejowych wynoszą ok. 75%, a z winy Centrum Realizacji Inwestycji ok. 25%.
Spółka czyni systematyczne starania usprawniające organizację robót inwestycyjnych (dyscyplinowanie wykonawców, planowanie zamknięć torowych) oraz podejmuje działania ograniczające opóźnienia wynikające z usterek (np. awarie urządzeń sterowania ruchem kolejowym na LCS).
W trakcie obrad omówiono także informację Zarządu w sprawie systemu regulacji informowania pasażerów o przyczynach opóźnień pociągów co jest obowiązkiem PLK.
Inne tematy
Rada zajmowała się również m.in. następującymi sprawami: powołaniem członków Rady do Komitetu ds. Inwestycji Rady Nadzorczej, postępami w realizacji budowy systemu ERTMS/GSM-R (Globalny System Kolejowej Radiokomunikacji Ruchomej, który zapewnia operacyjną komunikację głosową i transmisję danych, użytkownikom sieci na infrastrukturze PLK), gospodarką materiałową w I kwartale br. (m.in. sprzedaż złomu), przeniesieniem własności składników infrastruktury kolejowej oraz gruntów pod liniami kolejowymi (aport zorganizowanej części przedsiębiorstwa z PKP S.A. do PLK), postępowaniami sądowymi, raportem o roszczeniach przewoźników kolejowych dotyczących stawek dostępu do infrastruktury kolejowej, zmianami do Statutu PLK (propozycje Zarządu), wynikami kontroli w SOK (donos ze stycznia br. do Ministra Infrastruktury o nieprawidłowościach) oraz przeglądem uchwał przyjętych przez Zarząd PLK (od ostatniego posiedzenia Rady).