Spotkanie z prezesem i postulaty ...

Opublikowane według Andrzej Van-Selow · 24 Kwiecień 2024

W dniu 24 kwietnia 2024 r. odbyło się zebranie Rady Sekcji Zawodowej Infrastruktury Kolejowej NSZZ „Solidarność” z udziałem Piotra Wyborskiego, prezesa PLK.

Dyskusja dotyczyła najważniejszych spraw, którymi zajmuje się PLK. Była także okazją do wyrażenia zdania „Solidarności” w sprawach zgłaszanych przez pracowników: wzrostu wynagrodzeń, stabilnych miejsc pracy i zatrudnienia.

Ponadto jedną z najważniejszych spraw, którymi zajmowała się Rada było przyjęcie Uchwały zawierającej postulaty mające poprawić sytuację finansową pracowników i warunki pracy w naszej spółce. Adresatem ich jest Zarząd PLK.

Rozmowy ws. podwyżki wynagrodzeń

Na początku obrad Henryk Sikora, przewodniczący SZIK poinformował zebranych o przebiegu rozmów z pracodawcą, które odbyły się 17.04.2024 r. W informacji znalazły się tematy takie jak: nowe warianty ubezpieczenia grupowego na życie w PZU, informatyzacja w PLK, optymalizacja kosztów, sytuacja spółki spowodowana dużą stratą finansową za 2023 r., propozycja Zarządu podwyżki wynagrodzenia zasadniczego średnio na pracownika w wys. 300 zł (z pochodnymi kwota 453 zł ew. od 1 lipca br.). Jeszcze na tym samym spotkaniu związki zawodowe (w tym „Solidarność”) przekazały Zarządowi pismo, w którym zażądały 800 zł podwyżki (do wynagrodzenia zasadniczego). Następne spotkanie dotyczące wzrostu wynagrodzenia zostało zaplanowane na dzień 15.05.2024 r.

Przewodniczący SZIK, zwrócił także uwagę o pełną i terminową informację o spotkaniu z Zarządem, włącznie ze skanem pisma związków zawodowych ws. podwyżki, które każdy z przewodniczących organizacji zakładowych otrzymał jeszcze w dniu rozmów z potwierdzeniem rano dnia następnego. Taki „serwis” SZIK, obsługa w informację „z pierwszej ręki” był ważny, gdyż 18.04.br. dyrektorzy na polecenie Centrali PLK zwołali przewodniczących związków działających w zakładach na spotkanie informacyjne dotyczące podwyżek.

Spotkanie z prezesem

Kolejny punkt obrad to spotkanie z Piotrem Wyborskim, prezesem PLK i Magdaleną Jończyk, dyrektorem Biura Spraw Pracowniczych w Centrali PLK. Na wstępie przewodniczący Henryk Sikora przywitał zaproszonych gości podkreślając, że mamy nowy Zarząd i nowe kierunki rozwoju spółki. Zaprezentował również władzom spółki wszystkich zebranych w słowach „…po drugiej stronie panie prezesie są przedstawiciele zakładów PLK, 23 zakłady linii kolejowych, pozostałe zakłady, włącznie z Centrum Realizacji Inwestycji, Centralom, Centrum Zarządzania Ruchem Kolejowym, SOK oraz czterech przedstawicieli spółek naprawczych z Grupy PLK. Przed panem jest cała reprezentacja spółki i Grupy PLK”.

Następnie głos zabrał prezes PLK przypominając zebranym, że na początku Zarząd działał przez półtorej miesiąca w trybie trzyosobowym. Natomiast od końca marca, zgodnie z decyzją Rady Nadzorczej, Zarząd działa w pełnym składzie. I to jest skład siedmioosobowy, więc jedna osoba więcej w porównaniu z poprzednim Zarządem. Następnie nadmienił, że nasza spółka posługuje się w znacznym stopniu wersjami dokumentacji papierowej mimo posiadania SAP-a HR-owego i trzeba rozpocząć cyfryzację nadając nowoczesny charakter naszej organizacji, która będzie w stanie przyciągnąć młodych ludzi.

Przypomniał, że dzięki odblokowaniu środków unijnych udało się podpisać umowy z wykonawcami na ponad 8 miliardów złotych. Także duże modernizacje typu węzeł katowicki, czy inne linie w ramach programu KPO, który zakończy się w czerwcu 2026 r.

Takie działania były oczekiwane od dłuższego czasu przez rynek i wykonawców. Prezes podkreślił, że podstawową zasadą jest wydawanie środków w sposób efektywny dla osiągnięcia najlepszego efektu.

Jeśli chodzi o spółki zależne zostały w poprzednich latach mocno dokapitalizowane i – jak stwierdził – „będziemy rozmawiać z ich zarządami o maksymalnym wykorzystaniu potencjału sprzętowego na robotach utrzymaniowych również na nowej infrastrukturze dążąc do zachowania jak najdłużej jej parametry dla przewoźnika”. Ważnym tematem jest sytuacja kadrowa w PLK.

Piotr Wyborski zwrócił uwagę na strukturę wieku – „W ciągu najbliższych kilku lat, jedna trzecia pracowników będzie w wieku emerytalnym. Jedną z pierwszych decyzji, którą podjęliśmy jako Zarząd, jest powołanie zespołu dotyczącego zmiany Instrukcji Ia-5. Zadaniem grupy specjalistów jest przekazanie wniosków, wyników, które pozwolą wskazać właściwą ścieżkę szkolenia zawodowego w PLK. Na dzień dzisiejszy musimy usprawnić, zoptymalizować obszar pracowniczy tak aby możliwie szybko pozyskać pracownika samodzielnego, wykształconego, który w sposób płynny zastąpi osobę odchodzącą na emeryturę. Powstały także dodatkowe zespoły administracyjne. Jednym z takich zespołów jest zespół oceny stanu infrastruktury” - powiedział.

Ponadto prezes odpowiadając na zadane pytanie stwierdził, że na dzień dzisiejszy nie widzi potrzeby zmian organizacyjnych, obszarowych dla 23 zakładów linii kolejowych działających w PLK.

Kolejnym tematem, który przywołał przewodniczący SZIK był wzrost wynagrodzenia zadając w tej sprawie pytanie władzom spółki. Zabrała głos pani dyrektor Magdalena Jończyk. Stwierdziła, że podwyżki 2% powyżej inflacji to propozycja pracodawcy i nie może być „obrazą” dla pracowników mając na uwadze rzetelne i opierające się na wskaźnikach dane podawane przez Narodowy Bank Polski na ten rok. Wskaźnik inflacji w tym roku jest prognozowany na niższym poziomie niż w poprzednich latach. To dobra informacja dla pracowników, którzy nie będą odczuwali znacznego wzrostu cen. Jednocześnie przypomniała, że realizacje podwyżek zeszłorocznych stanowią koszty dla spółki, które są przenoszone na wypłatę wynagrodzeń w tym roku. Na koniec goście odpowiadali na wiele różnych pytań zgromadzonych.

Postulaty „Solidarności” w PLK

Najważniejszym punktem zebrania było przyjęcie uchwały w sprawie postulatów, które będą procedowane w ramach dialogu społecznego z pracodawcą. Treść zapisów została wypracowana przez członków Rady SZIK na spotkaniach roboczych, a następnie „przekuta” w sposób określający istotę problemu i oparta o podstawę prawną aktów wewnętrznych i ogólnie obowiązujących. Zakres żądań obejmuje:

wzrost wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników PLK,
wpłaty dodatkowe do PPK realizowane przez pracodawcę,
refundację składki pakietu podstawowego w Polisie „Zdrowie”,
opracowanie jednolitych zasad stosowanych wobec pracowników wyznaczonych przez Spółkę do pozostawania poza godzinami pracy w gotowości do wykonania pracy (incydenty, wypadki, zdarzenia),
refundację zakupu okularów korekcyjnych dla pracowników obsługujących i pracujących przy monitorach ekranowych,
dostosowanie wymogów stażu pracy i kwalifikacji stanowisk pracy, ujętych w Instrukcji Ia-5 do nadrzędnych aktów prawnych,
uproszczenie rozliczania podróży służbowej pracowników,
określenie procedury naliczania zatrudnienia w zespołach branżowych,
zwiększenie stawek za szkolenia wewnątrzzakładowe.

Prace nad instrukcjami Ia-5 i Ir-1

Kolejny temat przedstawił przewodniczący Zdzisław Jasiński, który bierze bezpośrednio udział w pracach zespołu administracyjno-związkowego w zakresie zmian do Instrukcji Ia-5. Celem prac zespołu jest wyeliminowanie błędów i niezgodności z przepisami obowiązującymi w spółce PLK. Ponadto dostosowanie Instrukcji Ia-5 do ZUZP obowiązującego Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 stycznia 2021 r.

Następnie zostały omówione przekazane do pracodawcy wnioski SZIK do zmian instrukcji o prowadzeniu ruchu pociągów Ir-1 (m.in.: § 4 ust 2 pozostawienie dyżurnego peronowego).

Prace uprawniające do emerytury ...

Przewodniczący Piotr Pazera omówił propozycje SZIK (pismo i spotkanie z ekspertem KK NSZZ „Solidarność) dotyczące rozszerzenia wykazu prac w załączniku nr 2 Ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych o prace wykonywane w PLK na stanowiskach: toromistrz, monter nawierzchni kolejowej, automatyk, dróżnik przejazdowy, stanowiących personel pociągu ratunkowego (PR i SPR).

W tej sprawie zostało wystosowane pismo do pracodawcy o wsparcie, które w tym konkretnym przypadku może mieć zasadniczy wpływ na przyjęcie przez Centralny Instytut Ochrony Pracy tych prac jako szczególnie predysponowanych do emerytury pomostowej. Należy podkreślić, że „Solidarność” działania dotyczące rozszerzenia wykazu prac prowadzi od wielu lat a tematyka jest szczególnie złożona (ministerstwo twierdzi, ... brak pieniędzy – dopłat do wypłat emerytur pomostowych).

Zasady do uzgodnienia

Omówiona została interpretacja art. 27 ust. 3 oraz art. 30 ust. 6 ustawy o zawiązkach zawodowych, o którą to opinię do biura analiz sejmowych zwróciła się jedna z parlamentarzystek. Sprawdzeniu podlegały zapisy ww. artykułów w kontekście zastosowania ich przy ustalaniu zasad podziału podwyżek wynagrodzenia w PLK. Zdaniem prawników interpelacja i specyfika w niej zawarta dotyczy pracowników zatrudnionych w jednostkach budżetowych i nie ma zastosowania w przypadku pracowników naszej spółki.

Natomiast zastosowanie przez pracodawcę wariantu określonego w art. 30 ust. 6 ustawy o zawiązkach zawodowych w zakresie wprowadzenia samemu (przez dyrektora) podziału środków po upływie 30 dni jest nieuprawnione. Przepis ten wskazuje tryb wprowadzenia aktów wewnątrzzakładowych przy założeniu, że organizacje związkowe nie przedstawią wspólnego stanowiska, a jeśli przedstawią to dyrektor powinien je uwzględnić. Przewodniczący komisji zakładowych chcieliby mieć „komfort” że dyrektor musi uzgodnić z nimi zasady podziału środków na podwyżkę i to jeszcze opisane w inny sposób niż wynika to z protokołu podpisanego w PLK.

Szukamy takiego „przymusu” prawnego. Warto jednak pamiętać, że zawieranie porozumień z dyrektorem jest także ważną umiejętnością, podobnie jak w „wielkiej” polityce posiadanie zdolności koalicyjnej.

Rewitalizacja zamiast modernizacji

Jednym z ostatnich tematów porządku obrad była informacja dotycząca wniosków SZIK do otrzymanej propozycji rewizji KPO (fiszki dotyczące reform i fiszki dotyczące inwestycji). Uwagami objęty został zakres inwestycji E2.1.1., nazwa inwestycji – linie kolejowe. Obecnie zaproponowany nowy zapis zmieniający w ok. 50% podejście z modernizacji na rewitalizację zakłada poprawę parametrów linii kolejowej i zwiększenia dopuszczalnej prędkości pociągów, ale jest tylko odtworzeniem linii kolejowej.

Takie podejście to najtańsza i najszybsza metoda doprowadzenia infrastruktury kolejowej do stanu możliwego do zaakceptowania (głównie likwidacja ograniczeń prędkości). Wniosek SZIK został przekazany do Działu eksperckiego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, który opracował opinię związku dotyczącą wszystkich branż i przesłał ją strony rządowej – „…Wnioskujemy o przywrócenie zapisów dotyczących modernizacji jako podstawowego standardu. Długo oczekiwane, należne Polsce środki unijne KPO powinny być wykorzystane na odbudowę do wyższych parametrów technicznych zaniedbywanej przez lata infrastruktury kolejowej…” – czytamy w opinii SZIK.

Czym się będą zajmować spółki naprawcze?

Dyskusja Rady dotyczyła także sytuacji spółek naprawczych (Grupa PLK). Obecni na spotkaniu przewodniczący „Solidarności” czterech spółek zwrócili się z apelem do zebranych w słowach „… nie niszczmy tego co dobrze działa od wielu lat, w obronie tych spółek wcześniej głodowali nasi koledzy. Nie dopuśćmy do tego by nasze spółki zostały zlikwidowane, a na rynek wykonawstwa inwestycji weszły firmy zachodnie. Takie działania doprowadzą m.in. do utraty miejsc pracy przez naszych pracowników…”.

Mając na uwadze powyższe wypowiedzi i apel przewodniczących przypomnę, że w 2021 roku PLK podwyższyła kapitał zakładowy swoim spółkom zależnym w wysokości 850 mln zł z przeznaczeniem na zakup nowoczesnych maszyn i sprzętu do prac utrzymaniowych i inwestycyjnych na sieci kolejowej.

Jeśli poprzez wzmocnienie kapitałowe, kontrakty inwestycyjne ogłaszane przez PLK, a współfinansowane ze środków publicznych, w tym środków Unii Europejskiej, wygrywać i realizować będą spółki PLK to wypracowane w ten sposób zyski wzmocnią podmioty z polskim kapitałem pozostając tym samym w „krwiobiegu” Grupy Kapitałowej PLK.

Na zakończenie

Na końcu obrad nie zabrakło tzw. spraw rożnych, które podlegały dyskusji, a wyciągnięte wnioski i spostrzeżenia pozwolą na jeszcze lepszą działalność „Solidarności” kolejowej.

Niektórzy członkowie Rady SZIK po zakończonym zebraniu narzekali, że program obrad „był przeładowany” – „tyle wątków, tyle różnych spraw, że trudno się połapać”.

Trudno się z nimi nie zgodzić. Ale SZIK zajmuje się właśnie tak dużą ilością spraw. Członkowie Prezydium stale uczestniczą w różnych spotkaniach, zespołach, komitetach i Radach. Podejmowanych jest wiele interwencji pisemnych, opinii i opracowań dotyczących spraw pracowniczych w Spółce. Trudno nie poinformować Radę przynajmniej o tylko najważniejszych.

Członkowie Rady muszą wiedzieć, że Sekcja Zawodowa Infrastruktury kolejowej NSZZ „Solidarność” cały czas pracuje dla nich, dla komisji zakładowych i z poziomu Centrali PLK czuwa nad sprawami dotyczącymi pracowników.